अधुनातननीतिसारः।डो. हरिप्रसाद् कटम्पूर् ।
(प्रसिद्धानां नीतिसारश्लोकानां कालिकमाक्षेपहास्योपेतञ्च छायानुकरणम्)
१. सर्वे भवन्तु रोगार्ताः।
सर्वे सन्तु च निर्धनाः।
सर्वे दुःखानि पश्यन्तु
मामेकं च सुखीं कुरु।।
२. किं वदन्तिं छलं ब्रूयात्
न ब्रूयात् सत्यमेकदा।
अप्रियन्तु सदा ब्रूयाद्
एष धर्मोधुनातनः।।
३. नह्युद्यमेन सिद्ध्यन्ति
कार्याणि तु मनोरथैः।
अलसाय स्वपुत्राय
पिता यच्छति भोजनम्।।
४. शुक्लपक्षे तथा कृष्णे
न हि चन्द्रस्य तुल्यता।
सम्पत्तौ च विपत्तौ च
महतां नैकरूपता।।
५. सर्वं दैवमिति ज्ञात्वा
त्यजेदुद्योगमात्मनः।
अतिशीतजलं लब्धं
विनोद्योगं हिमालयात्।।
६. उत्सवे व्यसने चैव
विवाहे विजये तथा।
ददाति मद्यं यो भूरि
स एव प्रियबान्धवः।।
७. अयं निजः परो वेति
गणना लघुचेतसाम्।
विशालहृदयानान्तु
स्त्रियः सर्वाः स्वपत्नयः।।
८. अन्तर्जालाच्च पादन्तु
पादं शिष्यस्तु ‘टीवि‘तः।
पादन्तु दूरवाण्याश्च
पादं मित्राच्च स्वीकुरु।।
९. शीघ्रता स्पष्टता मौढ्यं
गद्गदं वायसस्वरम्।
वाक्यस्यापूर्णता चेति
षडेते पाठका गुणाः।।
१०. धनं यस्य बलं तस्य
निर्धनस्य कुतो बलम्?
‘क्वट्टेषन्‘ संघमाहूय
धनी शत्रून् विनश्यति।।
११. न चिन्तयेत् विपत्तीनाम्
आदावेव प्रतिक्रिया।
न क्रीणाति गृहे रोगी
आम्बुलन्स् नाम वाहनम्।।
१२. कदम्बपुरवास्तव्य–
वाक्यसारमिदं द्वयम्।
परोपकारो दुःखाय
परद्रोहं सुखाय च।।
(एवं कदम्बपुरवास्तव्येन मया विलोमदृष्टिना निजमित्राणामुद्बोधनाय विरचिते
अधुनातननीतिसारे प्रथमो भागः असमाप्तः।।)
Leave a Reply